Waarom ‘Het zieke meisje’ zo goed is
(Eric Bos) – Het zieke meisje van Svetlana Tartakovska, dat niet alleen hoog eindigde op een recente Spaanse competitie figuratieve kunst uit de hele wereld en door het Museum voor Moderne Kunst in Barcelona sinds 6 december 2019 officieel werd aangekocht, is een enorme felicitatie waard. Het is ook een bewijs voor het vakmanschap van de internationale jury dat ze de hoge kwaliteit van dit schilderij hebben herkend, temidden van duizenden inzendingen. Als je ervoor staat, krijg je inderdaad niet anders dan een gevoel van bewondering en besef je eens te meer hoe goed en indringend kunst kan zijn als het door een meesterhand wordt geleid.

Maar wat maakt ‘Het zieke meisje’ zo bijzonder?
Het onderwerp spreekt ons natuurlijk sterk aan, een zieke jonge vrouw, krachteloos in de kussens die ons aanstaart met een blik van berusting, rekening houdend met de mogelijkheid dat ze misschien niet beter wordt. Het is ook duidelijk een ode aan enkele voorbeelden, natuurlijk aan ‘Het zieke kind’ van Edvard Munch uit 1927, maar vooral aan Christian Krohg met zijn ‘Ziek meisje’uit 1881 dat indertijd al als meesterwerk werd aangemerkt. Het zijn allemaal voorbeelden van Realisme, natuurlijk in de zin van ‘geschilderd alsof het echt is.’ ‘De werkelijkheid geïmiteerd.’ Bij zowel Krohg als Munch ging het om een stervend zusje, een besef dat deze schilderijen zo aangrijpend maakt, vooral omdat het Realisme meer is dan imitatie, maar een psychologisch portret van een voortijdig eindigend leven, gebroken in de knop, met de dood in de ogen, zou je kunnen zeggen. Ze drukken ons op het besef van onze eigen eindigheid, op hoe kwetsbaar een mens in wezen is.

Meesterstuk
In dat licht is het heel bijzonder dat Svetlana Tartakovska geen dodelijk ziek zusje nodig had, maar een gezond bloeiend model dat dankzij het empatische vermogen van de schilder een metamorfose onderging en volkomen overtuigend een ziek meisje vertolkt dat onze gevoelens en emoties aanspreekt. En tevens ons gevoel voor hoge kwaliteit. In dat opzicht is het een meesterstuk.
Daar komt nog iets bij. Met haar ‘Het zieke meisje’ verwijst Svetlana ook naar een andere schilder, de Russische realist Ilja Repin. Dat zit ‘m in de hoogwaardige technische opbouw van het schilderij, in de houding, de genuanceerde kleurstelling, de tederheid en liefde in kleur en schildertoets, in atmosfeer. Dat is allemaal wat de jury heeft gezien en met vakkundige blik en schilderkundige ervaring heeft herkend. Hoe opnieuw het wonder heeft plaatsgehad dat een groot talent slechts met olieverf op paneel een wereld weet te scheppen die ons hart verovert.